TRẤN NAM QUAN GIỜ Ở ĐÂU?

October 13, 2008


“Thế sự hà tu biệt hữu vô
Hoàng Lê công đức tự bình Hồ
Hà thời ẩn ước sương đao lạc
Đài sắc y hy huyết giáp ô”

(Dịch nghĩa: Chuyện đời xưa nay không còn nữa/ Nhà Lê có công đức bình giặc Hồ (Minh)/ Ánh đao loang loáng ẩn hiện trong ráng chiều/ Áo giáp còn hoen màu máu địch thấm vào)
Bài thơ này tôi đã đọc lâu lắm rồi, giờ không nhớ tác giả là ai, ở sách nào, nay viết lại không biết có chính xác từng chữ hay không; nhưng lời thơ thật lãng mạn, hào hùng, khiến cho người Việt Nam không khỏi tự hào về chiến công giữ nước của nhà Hậu Lê (Lê Thái Tổ - Lê Lợi) đuổi giặc Minh phương Bắc.

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (mộc bản khắc năm Chính Hòa thứ 18 - 1697) Nhà xuất bản Khoa học Xã Hội tái bản năm 2004) chép như sau:

“Mùa hạ, tháng 6, ngày mồng 10, trấn thủ Quảng Tây Chinh man tướng quân Trấn Viễn hầu Cố Hưng Tổ của Nhà Minh đem 5 vạn quân, 5 nghìn cổ ngựa, từ Quảng Tây sang cứu viện các thành. Đến cửa ải Pha Lũy5 bị tướng giữ ải Lê Lựu, Lê Bôi đón đánh ngay tại cửa ải, phá tan quân giặc, chém hơn 3.000 thủ cấp, bắt được 500 ngựa. Hưng Tổ thua to chạy về” (trang 291, Tập 2, ĐVSKTT, NXB KHXH tái bản năm 2004)

“Ngày 18, nhà Minh sai Tổng binh Chinh lỗ tướng quân Thái tử thái phó An Viễn hầu Liễu Thăng, Tham tướng Bảo Định bá Lương Minh, Đô đốc Thôi Tụ, Binh bộ thượng thư Lý Khánh, Công bộ thượng thư Hoàng Phúc, thổ quan Hữu bố chính sứ Nguyễn Đức Huân đem hơn 10 vạn quân và 2 vạn ngựa đánh vào cửa Pha Lũy” (trang 294, Tập 2, ĐVSKTT)

“Bèn sai bọn Lê Sát, Lê Nhân Chú, Lê Lãnh, Lê Liệt, Lê Thụ đem 1 vạn quân tinh nhuệ, 5 thớt voi, bí mật mai phục trước ở ải Chi Lăng1 để đợi giặc” (trang 295, Tập 2, ĐVSKTT)

“Trước đó, Lê Lựu giữ cửa Pha Lũy, thấy giặc đến, lui giữ cửa ải [Lưu]2 . Giặc tiến đánh, Lựu lại bỏ cửa [Ải] Lưu lui về đóng ở Chi Lăng. Giặc lại tiến quân đánh phá uy hiếp Chi Lăng. Bọn Sát và Nhân Chú mật sai Lựu ra [40b] đánh rồi giả cách thua chạy. Giặc quả nhiên rất mừng” (trang 295, tập 2)

“1 Chi Lăng: là ải hiểm trở nhất trên con đường từ Pha Lũy đến Đông Quan, cách Pha Lũy khoảng 60 km, thuộc xã Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn ngày nay”
“5 Ải Pha Lũy: tức là cửa Nam Quan sau này, ngày nay là Hữu Nghị Quan”

Tên chữ Hán của Ải Nam Quan qua các thời kỳ lịch sử như sau:

坡 壘 (Pha: sườn núi; Lũy: bờ lũy)

大 南 關 (Ðại Nam Quan - Tên cũ)

界 道 關 (Giới Ðạo Quan - Tên cũ)

鎮 南 關 (Trấn Nam Quan - Tên thông dụng bên Tàu)

睦 南 關 (Mục Nam Quan - 1953, tên do Mao Trạch Đông đặt)

友 誼 關 (Hữu Nghị Quan - 1965, tên do Chính phủ miền Bắc VN đặt)

隘 南 關 (Ải Nam Quan - Tên thông dụng cả nước Việt Nam ai cũng biết)

Dĩ nhiên Nam Quan là đất của ta nên giặc Minh mới đem quân “đánh vào cửa Pha Lũy”, chả lẽ chúng nó điên đến mức tự nó đánh quân nó? Dĩ nhiên là đất của ta nên tướng của nhà Lê (Lê Lựu, Lê Bôi) mới trấn giữ. Đó là sự thật lịch sử đã ghi nhận không cần phải bàn cãi dài dòng.

Đầu tháng 11 năm Quí Dậu (1813), cụ Nguyễn Du và đoàn sứ bộ nước Nam sang Tàu. Trên đường đi, cụ đã viết tác phẩm “Bắc Hành Tạp Lục”, trong đó có bài “Trấn Nam Quan” (bài 8):

鎮南關

李陳舊事杳難尋
三百年來直到今
兩國平分孤壘面
一關雄鎮萬山心

地偏每為傅聞誤
天近纔知降澤深
帝闕回頭碧雲表
鈞韶耳畔有餘音


Trấn Nam Quan

Lý Trần cựu sự diểu nan tâm
Tam bách niên lai trực đáo câm (kim)
Lưỡng quốc bình phân cô lũy diện
Nhất quan hùng trấn vạn sơn tâm
Địa thiên mỗi vị truyền văn ngộ
Thiên cận tài tri giáng trạch thâm
Đế khuyết hồi đầu bích vân biểu
Quân thiều nhĩ bạn hữu dư âm

Nguyễn Du

Dịch Nghĩa:

Việc cũ đời Lý, Trần xa xôi khó biết.
Chỉ biết cửa ải này có đến ngày nay đã ba trăm năm.
Bức thành lẻ loi phân chia hai nước.
Cửa ải hùng vĩ đứng trấn giữa muôn nghìn núi non.
Cách xa nhau, thường có những lời đồn đãi không đích xác, dễ hiểu lầm.
Gần trời mới biết ơn mưa móc thấm sâu dường nào.
Quay đầu trông về cửa khuyết ở ngoài tần mây biếc.
Bên tai còn nghe văng vẳng tiếng nhạc quân thiều.


* * *

“Than ôi! Một cỗ nhung y chiến thắng/ Nên công oanh liệt ngàn năm” (Bình Ngô Đại Cáo - Nguyễn Trãi), sao Google Earth bây giờ cho thấy Trấn Nam Quan (Chen-nan-kuan), tọa độ địa lý “21°58'60.00"N,106°43'0.00"E”- lại nằm ở đất Tàu???

Tạ Phong Tần





http://blog.360.yahoo.com/blog-calB7c8leuiQNqd4fyQ2Ua1yzA--?cq=1&p=9613
http://blog.360.yahoo.com/blog-calB7c8leuiQNqd4fyQ2Ua1yzA--?cq=1&tag=tu-lieu-lich-su

TRẤN NAM QUAN GIỜ Ở ĐÂU?